Մայիսի առաջին շաբաթը հագեցած է լրագրողների համար օրացուցային կարմիր օրերով՝ մամուլի ազատության, ռադիոյի օր և այլն։ Ու իրականում անհրաժեշտ է արժանին մատուցել «չորրորդ իշխանության» առաջամարտիկներին, ովքեր ամենածանր պայմաններում անգամ անում են ամեն ինչ՝ հասարակության տեղեկացված լինելու իրավունքի իրացման համար։ Բայց որտե՞ղ է այն սահմանը, որն ազատությունն այլասերության հետ չի մեկտեղում կամ չի ոտնահարում մեկ ուրիշի ազատությունը, իսկ որ ավելի արդիական (ու վատ) է՝ չի հրահրում իրավիճակի անիմաստ լարում։Ես հավատացած եմ, որ բացարձակ ճշմարտություններ, ու այս պարագայում բացարձակ լրագրություն ու դրա ազատություն չեն կարող լինել։ Չէ՞ որ գրողը մարդ է՝ իր անձնական հետաքրքրություններով ու շահերով։ Էլ չասեմ այն դեպքերի մասին, երբ այդ շահերն էլ թելադրվում են պատվիրատուների՝ գովազդատուների կողմից։ Եվ ուրեմն, ամեն կարդացած չէ, որ ներկայացնում է իրականությունը։ Եվ ուրեմն նաև պետք է ցանկացած լրատվության վերապահումով մոտենալ։
Այդ դեպքում ո՞ւր կորավ «չորրորդ իշխանության» անաչառությունը․․․
Անձամբ ինձ համար առնվազն տարօրինակ են այն ժուռնալիստները, ովքեր ամեն կերպ «բզբզում են», որ իրենց հայհոյեն, «տհաճ» պատասխան տան կամ այնպիսի բան ասեն, որ իրենց «հերոսացած» զգան։
Մի կողմ թողնելով կանխակալ վերաբերմունքը՝ ասեք, խնդրեմ, ինչո՞ւ բանը պետք է հասնի ակնհայտ վիրավորական խոսքերին, որ հարցը քննվի ԱԺ Էթիկայի հանձնաժողովում։ Մի հայտնի ժուռնալիստ ընկեր ունեմ, միշտ նա է ասում․ «Ինչպիսի հարց ենք տալիս, այնպիսի պատասխան ենք ստանում»։ Կրկին, չանցնելով անձանց ու անհատների աշխարհայացքի քննությանը, բայց եկեք պատկերն ավելի ընդարձակ դիտարկենք։ Այս ինչպիսի՞ հարց պիտի մարդ ստանա, որ «ակնհայտ վիրավորական արտահայտությամբ» պատասխան ստանա։
Լավ, էլի հասկանանք, որ լրագրողներն ամեն կերպ պայքարում են, որ իմ տեղեկացված լինելու իրավունքն իրացվի։ Բայց ինձ հարցրե՞լ են՝ ես ուզո՞ւմ եմ այդպիսի տեղեկատվություն։ Ես ուզո՞ւմ եմ, արդյոք, հրահրող լրագրողի հրահրված պատասխան կարդալ սոցցանցերի իմ էջերում, որին երբեք չեմ վստահելու, քանի այն, միևնույն է, կանխակալ է։ Արդյո՞ք այսօրվա լրագրողը գիտակցում է, որ իր աշխատանքի արդյունքը, որի անմիջական սպառողն եմ ես, չի ուզում հերյուրանք կարդալ, քանի որ փնտրելու է իր ուզած ինֆորմացիան։
Այո՛, շատ դեպքեր կան, երբ լրագրողական խիզախության ու բազմակողմանիության արդյունքում երկրների ու մարդկանց ճակատագրեր են փոխվում, երբ անելանելի թվացող իրավիճակում հույսի լույս է ճառագում։ Սակայն, ի՞նչ լույսի այն լրագրության մեջ, որի ներկայացուցիչն ամեն ինչ անում է, որ իրեն հայհոյեն, որ պսևդոբացահայտում անի, որ այնպիսի հարց տա, որի պատասխանն «ակնհայտ վիրավորական արտահայտություն» լինի․․․
Չեմ ուզում այսկերպ իրացնել իմ տեղեկացված լինելու իրավունքը։
No comments:
Post a Comment